1.1. Specyfika zagrożeń układu oddechowego – Budownictwo i górnictwo
Zarówno w przemyśle budowlanym jak i w górnictwie występują zagrożenia dla układu oddechowego w postaci gazów pyłów igieł oraz dymów [1]. Szczegółowy podział zagrożeń dla układu oddechowego na stanowiskach pracy w tych 2 gałęziach gospodarki przedstawiono schematycznie na rysunkach 1 oraz 2. podano również przykłady czynności zawodowych, podczas których może wystąpić narażenie na te substancje.
Rysunek 1. Zagrożenia dla układu oddechowego w postaci aerozolu występujące na stanowiskach pracy w górnictwie i budownictwie.
Rysunek 2. Zagrożenia dla układu oddechowego w postaci par i gazów występujące na stanowiskach pracy w górnictwie i budownictwie.
Inny rodzaj zagrożenia stanowi niedobór tlenu występujący głównie w przestrzeniach zamkniętych klub ograniczonych oraz przestrzeniach, w których występuje niedostateczna wymiana poje trzas otoczeniem na skutek wadliwie działających systemów wentylacji ogólnej. niedobory tlenu mogą również występować w przypadku prac wykonywanych na dużych wysokościach (rysunek 3).
Rysunek 3. Zagrożenia dla układu oddechowego spowodowane niedoborem tlenu występujące na stanowiskach pracy w górnictwie i budownictwie.
Badania statystyczne i szeroko zakrojone badania medyczne sugerują, że to właśnie pracownicy budowlani najczęściej zapadają na zawodowe choroby płuc. Do najczęściej wymienianych chorób zawodowych związanych przemysłem budowlanym i górnictwem należą pylica krzemowa, azbestowa oraz choroby nowotworowe [2]. Pylica krzemowa jest następstwem wdychania krystalicznej krzemionki, a jej ryzyko jest zależne od skumulowanej dawki pyłu. Pylica azbestowa (azbestoza), powstaje pod wpływem wieloletniej ekspozycji na pył zawierający włókna azbestu. W ich wyniku dochodzi do zwłóknienia płuc, często również opłucnej w wyniku chemicznego i mechanicznego o podrażnienia tkanek. W przypadku spawaczy wyróżnia się również pylicę spawaczy na dymy spawalnicze [3]. Narażenie zawodowe na niektóre pyły takie, jak krzemionka zwiększa ryzyko rozwoju przewlekłej obturacyjnej choroby płuc, w tym przewlekłego zapalenia oskrzeli i rozedmy płuc. częstotliwość występowania przewlekłej obturacyjnej choroby płuc w populacji ogólnej szacuje się na 4 do 10%.