Akcje związane z gaszeniem pożarów, w których uczestniczą strażacy charakteryzują się zróżnicowanym poziomem ryzyka, stąd wyodrębniono następujące  rodzaje odzieży ochronnej dla strażaków, tzn.:

  • odzież podstawową (PN-EN 469) (rys. 3.6 a),
  • odzież przeznaczoną do specjalnych akcji przeciwpożarowych (PN-EN 1486) (rys. 3.6 b),
  • odzież przeznaczona do stosowania przy pożarach w przestrzeni otwartej (PN-EN ISO 15384),
  • odzież ochronna do specjalistycznych akcji przeciwpożarowych (PN-EN 16689).    
a)
b)

Rys. 3.6 Przykład: a) podstawowej odzieży ochronnej dla strażaków, Fot. kadmy/Bigstockphoto, b) odzieży ochronnej dla strażaków przeznaczonej do specjalnych akcji przeciwpożarowych, Fot. wellphoto/Bigstockphoto

Podstawowa odzież ochronna dla strażaków przeznaczona jest do stosowania podczas akcji przeciwpożarowych oraz działań z nią związanych, takich jak akcje ratownicze lub pomoc w zwalczaniu skutków klęsk i katastrof. Odzież ta powinna spełniać wymagania normy PN-EN 469. Wymagania te odnoszą się do układów materiałów zastosowanych w odzieży, akcesoriów, szwów oraz konstrukcji.

Do ochrony strażaka podczas specjalnej akcji przeciwpożarowej, odzież spełniająca wymagania jedynie normy PN-EN 469 jest niewystarczająca. Czynności podczas specjalnej akcji ratunkowej obejmują podejście do miejsca zdarzenia, sąsiedztwo z nim lub wejście w akcję przeciwpożarową. Podczas ich wykonywania strażak jest narażony na wysokie poziomy promieniowania cieplnego, ciepła konwekcyjnego i kontaktowego. W czasie tego typu akcji może dojść do wejścia strażaka w płomienie. W takich sytuacjach konieczne jest stosowanie odzieży ochronnej, wykazującej zdolność do odbijania intensywnego promieniowania cieplnego, spełniającej wymagania normy PN-EN 1486. Wymaganiami tej normy objęte są ochrony całego ciała łącznie z głową, dłońmi i stopami. Odzież ta przeznaczona jest do stosowania przez krótki czas, aby umożliwić strażakowi udział w bardzo ryzykownej akcji przeciwpożarowej lub w sytuacjach ratunkowych, które wymagają użycia również aparatu powietrzno-butlowego.

Przy pożarach w przestrzeni otwartej, gdy akcje przeciwpożarowe są prowadzone przez dłuższy okres czasu, często w okresie letnim, przy wysokiej temperaturze powietrza powinna być stosowana odzież spełniająca wymagania normy PN-EN 15384, zaprojektowana  specjalne do takich celów. Odzież zapewniająca odpowiednią do zagrożeń  ochronę  powinna być lekka, elastyczna zaprojektowana, tak aby nie generowała obciążenia cieplnego podczas długotrwałych akcji. Poziom właściwości ochronnych powinien być odpowiedni do zagrożeń.

Do specjalistycznych akcji ratunkowych  obejmujących pracę związaną z sytuacjami specjalnymi takimi, które mają miejsce podczas kolizji w ruchu drogowym, podczas pracy wewnątrz i w pobliżu zniszczonych obiektów, po katastrofach naturalnych (trzęsienia ziemi, obsunięcia ziemi itp.) często przez dłuższe okresy czasu,  przeznaczona jest odzież ochronna spełniająca wymagania PN-EN 16689. Odzież powinna zapewniać ochronę przed zapaleniem, promieniowaniem cieplnym i ciepłem kontaktowym oraz przenikaniem patogenów przenoszonych przez krew, opcjonalnie również przed elektrycznością statyczną powinna zapewniać widzialność strażaka. Jeśli analiza ryzyka wykaże konieczność  ochrony powierzchni głowy i szyi strażaka przed działaniem ciepła i płomienia, wraz z odzieżą ochronną powinny być stosowane kominiarki spełniające wymagania PN-EN 13911.

Podczas działań ratowniczych strażacy narażeni są na działanie substancji chemicznych, które są nieodłącznym elementem pożarów w obiektach budowlanych oraz przestrzeniach otwartych. Coraz częściej dostrzeganą kwestią jest zagrożenie zdrowotne powodowane przez substancje chemiczne gromadzące się na powierzchni środków ochrony indywidualnej, które poprzez skórę mogą przedostać się do organizmu strażaka, stanowiąc dla niego śmiertelne zagrożenie. Jak wskazują badania naukowe, substancje chemiczne powstające podczas pożarów są szkodliwe, znaczna ich część ma potwierdzone działanie kancerogenne i mutagenne.