Wiele prac w branży rolniczej odbywa się na stanowiskach, które są usytuowane wyżej w stosunku do otaczającego podłoża, m. in. ziemi czy podłogi. Podczas używania różnego rodzaju maszyn rolniczych, zbioru wielu owoców oraz napraw dachów czy pomieszczeń gospodarskich konieczna jest praca na wysokości, która stanowi czynnik ryzyka i stwarza bezpośrednie zagrożenie zdrowia i życia rolników.

Upadki z wysokości i powikłania zdrowotne z nimi związane są powszechne w branży rolniczej. Wiele prac wykonywanych w rolnictwie wymaga przebywania na wysokości. Podczas zbioru wielu gatunków owoców, konieczne jest używanie drabin oraz ramp w celu dostania się do owoców znajdujących się w koronach roślin. Również w czasie napraw dachów lub przebudowy budynków, a także czynności porządkowych, jak mycie maszyn rolniczych konieczne jest używanie drabin. Praca na wysokości odbywająca się z wykorzystaniem ciągników oraz różnych maszyn samobieżnych, np. kombajnów, których kabiny znajdują się wysoko nad powierzchnią ziemi, wymaga wejścia na określoną wysokość. Upadek z wysokości może być również skutkiem układania materiałów, takich jak bele słomy, siana oraz skrzynki w pomieszczeniach magazynowych, przyczepach oraz spichlerzach oraz w wyniku wejścia na silosy przeznaczone do składowania materiałów sypkich, najczęściej zbóż. Najczęstszymi upadkami z wysokości w branży rolniczej są upadki z drabin, podestów, strychów, poddaszy, spichlerzy drzew, ciągników, przyczep oraz maszyn rolniczych. Do głównych przyczyn upadków z wysokości należą utrata równowagi, nieostrożność, nieoznakowanie miejsc stwarzających zagrożenie, takich jak kanały zrzutowe, nieużywanie odpowiedniego obuwia roboczego, wady konstrukcyjne budynków, drabiny z powyłamywanymi, brudnymi szczeblami lub niestabilnie oparte. Na zagrożenia związane z upadkiem z wysokości duży wpływ mają również warunki atmosferyczne. W czasie prac wykonywanych na zewnątrz może dojść do poślizgnięcia lub utraty równowagi spowodowanej silnym podmuchem wiatru lub podczas wykonywania prac po zmroku bez odpowiedniego oświetlenia. Upadki z niewielkich wysokości zwykle kończą się potłuczeniami lub niewielkimi obrażeniami ciała. Niezwykle niebezpieczne są upadki z dużych wysokości. Skutki takich upadków są poważne i mogą obejmować poważne złamania miednicy, kręgosłupa oraz kości długich, a także uszkodzenie narządów wewnętrznych. Zdarza się, że upadki z wysokości kończą się trwałym kalectwem, w tym utratą możliwości chodzenia, a nawet śmiercią rolnika.

Część z prac wykonywanych w rolnictwie wymaga przebywaniem na wysokości. Wiąże się ona najczęściej z użyciem różnego rodzaju drabin, ramp oraz przebywaniem na spichlerzach, poddaszach, przyczepach oraz ciągnikach i innych maszynach rolniczych. Istnieje wiele przyczyn upadków z wysokości, które związane są z nieprawidłowym używaniem lub konstrukcją niektórych narzędzi, brakiem odpowiednich zabezpieczeń, np. barierek ochronnych, panującymi warunkami atmosferycznymi czy nieuwagą i nieostrożnością pracowników branży rolnictwa. Upadki z wysokości stanowią niebezpieczny czynnik ryzyka, który może powodować zarówno niewielkie urazy i potłuczenia, jak i trwałe kalectwo lub śmierć rolnika.

Według opracowania wykonanego przez Instytut Medycyny Pracy im. prof. dra med. Jerzego Nofera w Polsce, w 2019 roku, w rolnictwie stwierdzono 665 przypadków chorób zawodowych. Współczynnik zapadalności wynosił 27,9 na 100 000 pracujących. Procentowy udział poszczególnych schorzeń w rolnictwie, w 2019 roku przedstawiono na diagramie kołowym.

Rysunek 1 Procentowy udział chorób zawodowych występujących w branży rolniczej wg Centralnego Rejestru Chorób Zawodowych Instytutu Medycyny Pracy im. prof. dr. med. Jerzego Nofera w Łodzi*.