Prace związane z branżą budownictwa wiążą się również z wykonywaniem robót w obiektach oraz na terenach przyległych, gdzie prowadzone są procesy technologiczne z użyciem materiałów mogących wytworzyć mieszaniny wybuchowe. Zagrożenie wybuchem to możliwość tworzenia przez palne gazy, pary palnych cieczy, pyły lub włókna ciał stałych, w różnych warunkach, mieszanin z powietrzem, które pod wpływem czynnika inicjującego zapłon wybuchają, czyli ulegają gwałtownemu spalaniu połączonemu ze wzrostem ciśnienia. Ocena zagrożenia wybuchem obejmuje wskazanie pomieszczeń zagrożonych wybuchem, wyznaczenie w pomieszczeniach i przestrzeniach zewnętrznych odpowiednich stref zagrożenia wybuchem oraz wskazanie czynników mogących w nich zainicjować zapłon. Podczas prac wykonywanych w budownictwie szczególnie w strefach zagrożenia wybuchem stanowią ryzyko wystąpienia tego czynnika.

Prace remontowo-budowlane prowadzone są często wewnątrz obiektów oraz na terenach stwarzających zagrożenie wybuchu. Instalacje technologiczne w wielu zakładach pracy oraz laboratoriach powodują pewien stopień zagrożenia wystąpienia mieszaniny wybuchowej w odniesieniu do potencjalnych źródeł emisji substancji. Potencjalnymi źródłami emisji gazu palnego są nieszczelności powstałe na połączeniach rozłączonych instalacji oraz zawory butli. Niektóre prace budowlane wykonywane są przy pomocy tradycyjnych butli z gazem, które również stanowią potencjalne źródło wybuchu. Zagrożenie wybuchem może być również spowodowane błędnie wykonywanymi pracami budowlanymi w pobliżu gazociągów, poprzez ich uszkodzenie mechaniczne. W trakcie wykonywanych prac budowlanych możliwe jest generowanie potencjalnych źródeł zapłonu przez gorące powierzchnie rozgrzanych części maszyn, płomień, iskry wytwarzane przez narzędzia mechaniczne lub procesy technologiczne, fale uderzeniowe, urządzenia elektryczne, elektryczność statyczna, samozapalenie pyłów oraz wyładowanie atmosferyczne w postaci uderzenia pioruna. Wybuch mający miejsce podczas prac budowlanych jest bardzo niebezpieczny i niesie ryzyko utraty zdrowia oraz życia. Skutki wybuchu są często bardzo poważne i niosą za sobą wiele konsekwencji. W wyniku eksplozji może dojść do zawalenia budynku i przyciśnięcia pracowników. Wybuch wiąże się również z wytworzeniem fali uderzeniowej, gwałtownym wzrostem temperatury oraz ryzykiem pożaru. Wszystkie czynniki mogą spowodować poważne uszkodzenia mechaniczne oraz poparzenia całego ciała. Bardzo często skutkiem wybuchu jest śmierć narażonych osób.

Wykorzystywanie podczas prac budowlanych materiałów wytwarzających zagrożenie eksplozją, praca w miejscach zagrożenia wybuchem oraz w pobliżu instalacji gazowych stanowią czynniki zagrożenia. Mnogość obecnych na budowach potencjalnych źródeł zapłonu, wśród których najpopularniejszymi są gorące powierzchnie, płomień, iskry oraz elektryczność statyczna, w połączeniu z atmosferą wybuchową mogą spowodować eksplozję, która jest przyczyną trwałego uszczerbku na zdrowiu oraz bardzo często śmierci pracowników. Najczęściej na wybuch narażone są osoby wykorzystujące w swojej pracy butle gazowe lub wykonujące roboty budowlane w budynkach zawierających butle gazowe oraz pracownicy przeprowadzający remonty w pobliżu instalacji gazowych.

Według opracowania wykonanego przez Instytut Medycyny Pracy im. prof. dra med. Jerzego Nofera, w Polsce, w 2019 roku, w przedsiębiorstwach zajmujących się działalnością budowlaną stwierdzono 54 choroby zawodowe. Liczba przypadków w przeliczeniu na 100 000 pracujących wyniosła 5,6. Procentowy udział poszczególnych schorzeń w budownictwie, w 2019 roku przedstawiono na poniższym diagramie kołowym (rys. 1).